Rzym pod rządami Oktawiana Augusta - Po zawarciu drugiego triumwiratu nowi triumwirowie musieli się liczyć z opozycją. Jeszcze nie zostali pokonani ostatecznie spiskowcy na życie Cezara. Triumwirowie przystąpili do rozprawienia się z nimi, tym bardziej, że sytuacja w Rzymie stawała się niebezpieczna. Spiskowcy zablokowali dostawę zboża do Italii z Afryki. W Rzymie zaczął się głód. W takiej sytuacji triumwirowie doprowadzili do ostatecznego rozstrzygnięcia w 42 r. pod Filippi. Oddziały spiskowców zostały rozbite, a przywódcy spisku popełnili samobójstwo. Dokonano wówczas nowego podziału państwa. Oktawian otrzymał obie Hiszpanie, Galię Narbońską, Lepidus otrzymał Afrykę, a Marek Antoniusz otrzymał Galię Przedalpejską, Zaalpejską i prowincje wschodnie. W związku z tym Marek Antoniusz opuścił Rzym i udał się na wschód, by tam umacniać rzymskie panowanie zagrożone przez Partów. Oktawian stanął w Rzymie przed problemem znalezienia ziemi dla swoich weteranów, już nie w prowincjach, ale w samej Italii. Pomiędzy Oktawi anem a Antoniuszem zaczął dojrzewać konflikt. Marek Antoniusz skłonił swego brata, który w jego imieniu spełniał zarząd nad prowincjami w Galii, do zaatakowania Oktawiana. Brat Antoniusza przegrał, dzięki zwycięstwu Oktawian rozciągnął swój zarząd nad Galią.

Zarysował się wyraźnie podział: Antoniusz posiadał w swoim władaniu wschód, a Oktawian - zachód. Afryka była w ręku Lepidusa, ale Lepidus był uległy Oktawianowi. Spotkali się trzej panowie i zatwierdzili ten nowy podział świata. Antoniusz zadowolił się wschodem, Oktawian posiadał zachód, a Lepidus Afrykę. Zarząd nad Italią miał należeć do trzech triumwirów. Faktycznie zarząd nad Italią sprawował Oktawian. Oktawian śledził wydarzenia na wschodzie i z radością przyjął wiadomość, że Marek Antoniusz przegrał z Partami. Związanie sił Antoniusza na wschodzie pozwoliło Oktawianowi na zajęcie Sardynii, Sycylii, Korsyki i rozprawienie się z Lepidusem. Kiedy Antoniusz był zajęty walką z Partami Oktawian pokonał Lepidusa i przejął zarząd nad Afryką. Wówczas Oktawia n wprowadził bardzo prostą rzecz. Ponieważ Afryka była spichlerzem, sprowadził zboże i wprowadził rozdawnictwo zboża w Rzymie, czym pozyskał sobie rzymski lud. Do ostatecznej rozgrywki między Antoniuszem a Oktawianem doszło pod Akcjum w 31 r. Flota Antoniu sza poniosła klęskę, natomiast sam Marek Antoniusz i jego ukochana Kleopatra popełnili samobójstwo. Po śmierci Marka Antoniusza w 30 r. Oktawian został jedynym władcą imperium.

W 28 r. Oktawian otrzymał od senatu tytuł princeps civium - pierwszy obywatel i stąd ustrój, który Oktawian August zapoczątkował nosi nazwę pryncypatu. Oktawian August był człowiekiem doświadczonym, wiedział, jaki los spotkał Juliusza Cezara i dlatego unikał wszelkich pozorów jedynowładztwa. Przystąpił bardzo ostrożnie do rozgrywki z senatem. 13 stycznia 27 r. Oktawian zrezygnował ze wszelkich swoich tytułów, uprawnień, prosząc jedynie senat by pozwolono mu zachować tytuł princeps civium. Senat, który potrzebował wybitnej jednostki i człowieka, który był w stanie ochronić Rzym przed jakimkolwiek zagrożeniem usilnie prosił Oktawiana, by nie rezygnował z tytułów i powierzył mu stanowisko prokonsula. To stanowisko Oktawianowi przedłużano. Stanowisko prokonsula dawało Oktawianowi władze nad legionami stacjonującymi w Galii, Hiszpanii i Syrii. Można powiedzieć, że Oktawian miał władzę nad całą armią. Dodatkowo posiadał Egipt. To wszystko dawało mu niezależność od Senatu. 27 r. był to pierwszy rok pryncypatu, w ten sposób z mandatu senatu został jedynowładcą Rzymu. Był to już pierwszy rok oficjalnej władzy monarchicznej w Rzymie, bowiem princeps górował nad senatem w wielu dziedzinach. Przede wszystkim posiadał władzę nad całą armią, następnie otrzymał tytuł augusta czyli boski, wzniosły. Był pierwszym obywatelem republiki i posiadał zarząd nad najbardziej pod względem ekonomicznym bogatymi prowincjami. Ale unikał wszelkich pozorów jednowładztwa, formalnie Oktawian zachował republikę. W 27 r. Oktawian wprowadził zasadę kumulacji urzędów czyli łączenia urzędów w jednym ręku. Wtedy w 23 r. podjął reorganizację podstaw swojej władzy. Zrezygnował z konsulatu, ale zatrzymał sobie urząd prokonsula, co dawało mu prawo wglądu w prowincje tzw. senackie czyli tam gdzie senat sprawował zarząd. Miał prawo do wydawania edyktów. Doprowadził ponadto do przyznania sobie władzy trybuna, zatem cieszył się nietykalnością osobistą, posiadał prawo veta wobec ustaw senatu, które były sprzeczne z jego wolą.

W 12 r. jego władza wzrosła ponieważ uzyskał jeszcze tytuł pontifex maximus - najwyższy kapłan. Wraz z tym tytułem przejął całą władzę nad kultem, wgląd do skarbców świątyni. Miał także prawo do prezentacji kandydatów na najwyższe urzędy państwowe, decydował o zaopatrzeniu Italii w zboże, bowiem posiadał zarząd nad Afryką. Senat nie miał wyboru. Jeśli Senat się sprzeciwił, to Oktawian mógł zablokować dostawę zboża, wówczas w Rzymie zaczynał się głód i lud wymuszał na senacie przyznanie urzędu Oktawianowi. Ponieważ jednak podstawą sukcesu była armia, dlatego Oktawian zapewnił sobie wyłączność dowództwa nad armią. Jemu zostało zastrzeżone prawo triumfu zwycięski wódz wjeżdżał do Rzymu prowadząc za sobą zwycięskie legiony i niewolników, których zdobył. Na cześć tego wodza wiwatowano. W ten sposób pojawiały się w Rzymie wybitne osobistości nagle ktoś objawiał się jako genialny wódz. Oktawian zrobił coś mądrego legiony walczyły za niego, on nie ruszał się z Rzymu, ale prawo triumfu należało do niego. Triumfy odbywał w Italii, a zatem żadna inna wybitna jednostka w Rzymie znana nie była. Oktawian uzyska tytuł imperatora, tytuł który zwycięskie wojska nadawały swojemu wodzowi. Ponieważ Oktawian zachował pozory republiki pewne uprawnienia posiadał także senat. Senat: - posiadał prawo nadawania princepsowi jego uprawnień - po śmierci princepsa mógł znieść te edykty, które princeps wydał, jeżeli taki edykt senat przyjął edykt stawał się ustawą, ale także mógł odrzucić - władza princepsa nie była władzą dziedziczną, każdorazowo wymagała decyzji senatu Przyczyny zaistnienia pryncypatu w republice: - Oktawian wykorzystał zmęczenie społeczeństwa ciągłymi wojnami. Oktawian głosił hasła o pokoju. Stany posiadające w silnej monarchii widziały możliwość zachowania swego stanu posiadania. Dlatego arystokracja zaczęła opowiadać się za silną władzą jednostki. - Konieczność utrzymania wielkiej armii, jednej komendy i to, że senat zaczął przedłużać władzę konsulów sprawiło, że republika była rozsadzana od środka. To było przygotowywanie do wprowadzenia jedynowładztwa. Republika już wcześniej padała. - Wreszcie senat, który był zainteresowany własnymi korzyściami nie przygotował żadnego planu zarządu w prowincjach. To powodowało wyzysk tamtejszej ludności. Oktawian, który to zauważył wprowadził pewne ograniczenia na korzyść ludności podbitej i zyskał poparcie prowincji. To wszystko sprawiło, że władza Oktawi ana była na tyle mocna, że nie było siły, która mogła mu się przeciwstawić.

Po zwycięstwie pod Akcjum w 31 r. Oktawian przystąpił do reorganizacji armii, zapewniając sobie jedyne dowództwo. Po pierwsze rozpuścił część wojska. Ok. 30 r. wojsko rzymskie liczyło ok. 500 tys. ludzi. Weteranów ze swojej armii Oktawian osadził w koloniach i Italii dając im ziemię. Doprowadził do tego, że 500 tys. armii pozostało 250 tys. Te 250 tys. zamknięte było w 18, a potem w 25 legionach. Podzielił także wojsko na dwie zasadnicze części: połowa to były legiony, które stacjonowały wewnątrz imperium, a drugą połowę stanowiły tzw. auksilia do których rekrutowano z ludności podbitej. Była to z zasady konnica, która miała pilnować granic imperium. Oktawian był bardzo mądry pod tym względem, wiedział, że nikt nie zna tak granicy jak ludność, która tam mieszkała i że to ona najlepiej upilnuje granic, nie obcy. Wreszcie żołnierz w armii Oktawiana otrzymywał stały żołd. Służba w armii rzymskiej trwała od 20 do 25 lat, ale po zakończeniu kariery wojskowej, żołnierz miał zapewnioną ziemię w prowincji. Jeśli weźmiemy pod uwagę, że służba wojskowa zaczynała się w wieku 18 lat, trwała 20 25 lat to ok. 40 roku życia człowiek otrzymywał ziemię, z której mógł się utrzymać i mógł rozpocząć karierę urzędniczą. Ponadto istniały specjalne oddziały tzw. gwardii pretoriańskiej. Była to straż przyboczna. Były to oddziały lepiej wyposażone i służba w nich była krótsza, trwała tylko 16 lat. Ponadto Oktawian stworzył specjalny skarbiec wojskowy, do którego wpływały podatki na utrzymanie wojska.

Kolejne ściągi, referaty i wypracowania z historii:
Ziemie polskie pod okupacją radziecką
Ziemie polskie pod okupacją niemiecką
Wyprawy krzyżowe
Wyprawy Krzysztofa Kolumba
Wyprawy i odkrycia Portugalczyków