Cesarstwo Justyniana - Średniowieczna Europa - W 527 r. w Konstantynopolu władzę obejmuje cesarz Justynian. Był człowiekiem bardzo ambitnym, marzył o odbudowaniu imperium w granicach sprzed upadku imperium zachodniego ze stolicą w Konstantynopolu. Na początku omal nie stracił tronu, a nawet głowy za sprawą dwóch ministrów - ludzi nieudolnych. Przeciw nim powstała opozycja, która żądała usunięcia nieudolnych urzędników. Cesarz, który był despotą, chciał, aby oddawać mu cześć boską, odrzucił petycję opozycji, uważał, że nie można mu się sprzeciwiać. Opozycja odpowiedziała buntem. Od słowa nike - zwycięstwo - pochodzi nazwa bunt Nika. Gdyby nie cesarzowa Teodora, bunt zakończyłby się śmiercią Justyniana. Postanowiła rozprawić się z buntownikami: - rozbiła siły opozycji - zneutralizowała tzw. błękitnych (nazwa pochodzi od koloru strojów) Reszty dokonał generał Belizariusz. Buntownicy zostali wycięci w pień przez jego oddział. Wówczas Justynian zaczął myśleć o odrodzeniu imperium: 529 r. wprowadził nowy kodeks prawa - kodeks Justyniana wysyła oddziały Belizariusza do Afryki, tam pokonał Wandalów, Afryka stała się prowincją imperium, walki w Italii - poświęcił 20 lat panowania, aby opanować Italię, i to mu się udało, zdobył płd Hiszpanię, niepowodzenia w Galii.

W VI w latach 50/60 to czas, gdy można mówić o odrodzeniu imperium. W granicach imperium znalazły się Afryka, Italia, 1/2 Hiszpanii. Nabytki Justyniana nie przetrwały VI/VII w. W wyniku walk tereny utracono. Italia została zajęta przez Longobardów. Utracono tereny hiszpańskie i Afrykę. Był to koniec marzeń o odrodzeniu imperium. Cesarstwo, które przetrwało nie odegrało prócz kultury większego znaczenia. Dlaczego nabytki były nietrwałe? cesarstwo samo przeżywało kryzys na Bałkanach państwo Bułgarów, atakują oni granice cesarstwa, przyjmują chrzest od Konstantynopola, nie uznają zwierzchnictwa cesarza, tylko zwierzchnictwo papieża, w kościele zach. - rozkwit - jest bardziej stabilny od wsch. Bułgarzy uznają zwierzchnictwo Rzymu, złe stosunki panują między patriarchą a papieżem. Sam kościół wsch. przeżywa kryzys z powodu herezji: - herezja ikon /obrazoburstwo/ opierała się na księdze wyjścia (pierwsze przykazanie), głosiła , że nie można przedstawiać wizerunków Boga, - ikony, obrazy - uznano za bałwochwalstwo. Te poglądy znalazły poparcie dwóch cesarzy: Leona III i Konstantyna V. Leon III - rozpoczął proces niszczenia ikon w cesarstwie wsch., niszcząc wspaniałe ikony Chrystusa Zbawiciela. Jego dzieło kontynuował Konstantyn V. Potem do władzy doszła zwolenniczka ikon - cesarzowa Irena, która zwołała sobór do Nicei /Nikopolis/ w 767 r. Sobór miał rozstrzygnąć spór o ikony.

Orzeczenia Soboru: 1. Chrystus jest prawdziwym Bogiem i prawdziwym człowiekiem, 2. Skoro Chrystus jest człowiekiem, przyjął ludzkie ciało - można go przedstawiać na obrazach i w figurach, 3. Oddając cześć ikonie, nie oddaje się czci drzewu, farbom, lecz osobie, którą ikona przedstawia. To nie spodobało się ikonoklastom, którzy odsunęli Irenę i kontynuowali niszczenie ikon. Dopiero cesarzowa Teodora w IX w. zwolenniczka ikon, podpisała dokumenty Soboru w Nicei - dokumenty z kościoła miały moc państwową. Kościół wschodni wysunął zarzuty wobec kościoła zachodniego: władza papieża nie jest władzą nad całym kościołem - tylko Piotr miał władzę nad całością, każdy biskup zarządza swoją częścią, kościół rzymski ma niewłaściwe wyznanie wiary - w obrządku zachodnim Duch Św. pochodzi od Ojca i Syna , w kościele wsch. od Ojca przez Syna. - spór o filioque /i syna/. używanie chleba nie kwaszonego do sprawowania Eucharystii. Poza tymi stawiano inne, śmieszne zarzuty: - kapłani na zachodzie nie są naśladowcami Chrystusa, bo golą brody. Aby rozwiązać napięcia cesarz Konstantyn IX Monomach zaprosił legatów papieskich do Konstantynopola, aby rozstrzygnąć te napięcia. Na czele delegacji zach. stanął Humbert, na w sch. patriarcha - Celariusz. Humbert nie chciał rozmawiać, dyskutować, miał założenia: Kościół rzymski ma rację, tak samo wschodni. Celariusz nie dopuszczał ich do głosu. Humbert na ołtarzu Hagia Sophia złożył bullę z klątwą wyklinającą Celariusza i cały kościół wsch. Był to akt nieważny, bo papież już wtedy nie żył. W odpowiedzi na to Celariusz wyklął kościół zachodni.

Chrześcijanie poza kościołem - 1054 r. - wydanie podwójnej klątwy. Wielka schizma wschodnia to rozłam jedności. Próbowano łagodzić spór, ale w XIII w. krzyżowcy zdobyli Konstantynopol - 1204 r. - zamiast iść na Turków. W 1204 r. rozpoczął się - trwały rozłam do dziś. Bulle wyklinające cofnięte zostały w XX w. Spór istnieje do dziś. W cesarstwie wschodnim kultura podniesiona była do wysokiej rangi, budowano wspaniałe pałace, mozaiki, pojawiali się wielcy twórcy, tworzono dzieła, przepisywane księgi starożytne, nastąpił rozwój nauki i teatru. Upadek cesarstwa nastąpił w 1453 r.

Kolejne ściągi, referaty i wypracowania z historii:
Ziemie polskie pod okupacją radziecką
Ziemie polskie pod okupacją niemiecką
Wyprawy krzyżowe
Wyprawy Krzysztofa Kolumba
Wyprawy i odkrycia Portugalczyków