Monarchia stanowa w Anglii - W 1066 r. Normanowie zajęli Anglię. Książę Normandii Wilhelm Zdobywca został królem Anglii. Książęta normandzcy władali wielkimi obszarami we Francji. Oficjalnie byli tam tylko i wyłącznie wasalami królewskimi. Sami nosili tytuł książąt Normandii. Natomiast władali jako królowie w kraju, którego językiem, godnością, kulturą gardzili. Anglia dawała im środki do walki z królem Francji z dynastią Kapetyngów. Wilhelm Zdobywca pozostawił trzech synów. Najstarszy Robert zdradził ojca i po jego śmierci opanował Normandię. Anglia przypadła Wilhelmowi II z przydomkiem Rudy. Ten był człowiekiem gwałtownym i okrutnym. Podjął walkę z braćmi i został zamordowany w 1100 r. Wówczas tron angielski objął najmłodszy, ale zarazem najzdolniejszy z synów Wilhelma Zdobywcy - Henryk I. Pretensje do tronu angielskiego zgłosił także Robert, książę Normandii. Konfrontacja wypadła na korzyść Henryka.

Robert został wzięty do niewoli, a syn Roberta - Wilhelm znalazł schronienie na dworze króla francuskiego. Rządy Henryka I były rządami pomyślnymi dla Anglii. Umocnił władzę królewską. Po jego śmierci w 1135 r. doszło w Anglii do zamętu. Przed swoją śmiercią Henryk wyznaczył sukcesora. Była to Matylda - córka Henryka, a zarazem wdowa po cesarzu Henryku V oraz żona Gotfryda Plantageneta z rodu Andegawenów. Dla swego projektu Henryk uzyskał zgodę baronów. Ale po jego śmierci baronowie złamali umowę, powołując na tron angielski Stefana. Stefan był jednym z baronów angielskich. Obejmując tron nadał liczne przywileje, kupił sobie baronów i duchowieństwo. Kościół angielski uzyskał całkowitą autonomię. Dobra królewskie były rozdawane baronom. Baronowie uzyskali prawo bicia własnej monety, prawo do budowy zamków, uzyskali prawo tworzenia własnego sądownictwa. To było wyraźnym odejściem od dotychczasowej praktyki. Matylda nie zamierzała ustępować i w 1140 r. wysunęła żądania do tronu angielskiego. Anglia stała się miejscem wojny domowej. Największe korzyści z tej wojny czerpali baronowie i duchowieństwo. Każda strona chcąc przeciągnąć ich na swoją stronę dawała coraz to nowe przywileje. W wyniku walki Normandia pozostała przy mężu Matyldy - Gotfrydzie. Gotfryd pochodził z rodu Plantagenetów. Ziemią należącą do Gotfryda było księstwo Anjou. Stamtąd wywodzili się Andegawenowie. Małżeństwo z Matyldą przyniosło rozszerzenie tej władzy na Normandię. Syn Gotfryda i Matyldy - Henryk miał objąć tron angielski. W 1153 r. Henryk przybył na ziemię angielska i zmusił Stefana - króla Anglii, by wyznaczył go jako swojego sukcesora.

W 1154 r . po śmierci Stefana Henryk jako Henryk II zasiadł na tronie angielskim. W ten sposób tron angielski przeszedł z dynastii normańskiej do dynastii Plantagenetów. Henryk II był jednym z najwybitniejszych władców Anglii. Całe swoje panowanie poświęcił umacnianiu państwa oraz podniesieniu autorytetu władzy monarchy. Było to tym bardziej konieczne, że po poprzedniku otrzymał państwo osłabione, w którym główna role zaczynali odgrywać baronowie. Dlatego Henryk II najpierw doprowadził do stworzenia silnej władzy centralnej. Zgromadził na swoim dworze najwybitniejsze jednostki z całego państwa. W ten sposób powstała rzesza poddanych wybitnych urzędników królewskich. Następnie chciał doprowadzić do jedności kulturowej na obszarze swojego państwa, dlatego przeprowadził akcję wymiany ludności. Chciał w ten sposób zlikwidować różnice kulturowe pomiędzy wszystkimi krainami swojego królestwa. Największe usługi w tej akcji centralizacji władzy mógł oddać kler wykorzystując swoją sieć kościołów, ale Henryk II przed powierzeniem jakiegokolwiek urzędu wymagał podporządkowania się interesom korony. To wywołało opór kościoła angielskiego. Przeciwko Henrykowi II narodziła się opozycja. W Anglii, gdzie istniała tradycja silnej władzy królewskiej Henryk II wprowadził również takie reformy jak powszechny podatek.

Do tej pory każdy rycerz jak otrzymał ziemię miał obowiązek stawić się na rozkaz władcy. Henryk II trochę to prawo zmienił. Zrezygnował z obowiązku stawienia się rycerza, ale w zamian za to każdy posiadający ziemię miał zapłacić podatek tzw. tarczowy na utrzymanie wojska najemnego. Henryk II chciał stworzyć armię zawodową. Podatek tarczowy wywołał opór rycerstwa. Następnie podatek tarczowy Henryk II rozciągnął także na majątki kościelne. To znowu wywołało opór duchowieństwa. Zostało to potraktowane jako pogwałcenie swobody. Ponadto wprowadził podatek od rycerstwa z racji posiadanej ziemi lennej. W zamian za nadanie ziemi przez króla, posiadający musiał płacić podatek. Nad ściąganiem podatków czuwał specjalny trybunał nazywany szachownicą. Kontrolował on wpływy podatków, miał prawo do pociągania do odpowiedzialności opieszałych podatników, ale także urzędników, którzy dokonywali nadużyć przy ściąganiu podatków. Podatki nie były jednak jedynym źródłem dochodu państwa. W królestwie angielskim istniały tereny określone mianem "lasów". Wszelkie sprawy dotyczące tych terenów, także sprawy dotyczące zamieszkałej tam ludności podlegały jurysdykcji królewskiej. Przestępstwa popełnione na tym terenie podlegały sądom królewskim, a nie sądom lokalnym. Henryk rozbudował także sądy królewskie. To sprawiło, że wzrósł dochód państwa, ponieważ opłaty sądowe i kary dawały dochód. Głównym celem reformy sądownictwa przeprowadzonej przez Henryka II było zapewnienie wszystkim równości wobec prawa. Każdy wolny mógł dochodzić swojej sprawiedliwości przed sądem królewskim. Powstał główny sąd królewski, którego zadaniem było rozpatrywanie apelacji. W związku z reformą sądownictwa powstało także nowe prawo. Gorzej przedstawiała się sprawa przeszczepienia tych posunięć na ziemie, które należały do króla angielskiego, a które nie stanowiły Anglii np. Normandia. Najgorzej sytuacja wyglądała w księstwie Anjou oraz w Bretanii i Akwitanii. Henryk II dążył do sakralizacji swojej władzy i swojej osoby. Te dążenia spotkały się jednak z opozycją kościelną. Właściwie kościół w Anglii był źródłem największych niepowodzeń Henryka II. Czasy, w których przychodzi rządzić Henrykowi II to czasy walki o inwestyturę.

Początkiem walki pomiędzy Henrykiem a kościołem była próba narzucenia kościołowi sądownictwa królewskiego. Reformę sądowniczą próbował Henryk II rozciągnąć na dobra kościelne. Wilhelm Zdobywca nadał wcześniej kościołowi szereg przywilejów właśnie w dziedzinie sądowniczej. Kościół dążył raczej do rozszerzania tych przywilejów, niż do ich ograniczania. Henryk próbował ograniczyć autonomię kościoła. Kolejnym krokiem było zwiększenie władzy króla w sprawach dotyczących obejmowania urzędów kościelnych. To wszystko spotkało się z oporem i sprzeciwem arcybiskupa Tomasza Becke ta. Zawdzięczał on swoje wyniesienie do godności arcybiskupiej Henrykowi II. Złożył przysięgę wierności interesom korony, ale czując się odpowiedzialny za losy kościoła wystąpił przeciwko władcy. Schronienia szukał na dworze króla francuskiego, apelował o pomoc do papieża Grzegorza VII. Papież zajęty był w tym czasie jednak walka z Henrykiem IV i potrzebował wsparcia ze strony króla angielskiego. Dlatego nie chciał upominać się o prawa arcybiskupa. Jedynie udało się załatwić, by Tomasz Becket mógł wrócić do Anglii. Tomasz Becket wrócił, ale nadal występował przeciwko Henrykowi II. Król będąc w towarzystwie kilku rycerzy, prawdopodobnie jeszcze "przy kielichach", miał powiedzieć niby to żartem, aby go ktoś uwolnił od niewygodnego biskupa. Czterej rycerze zrozumieli dosłownie ten żart i arcybiskup został zamordowany w swojej katedrze przy ołtarzu. Henrykowi groziła klątwa papieska, dlatego musiał odbyć publiczna pokutę i iść na ustępstwa wobec kościoła. Rozszerzona została kompetencja sądów kościelnych. Sądy kościelne w Anglii uzyskały prawo sądzenia osób świeckich, które zamieszkiwały na terenie majątków kościelnych. Władca zachował jedynie wpływ na obsadzanie urzędów kościelnych.

Kolejne ściągi, referaty i wypracowania z historii:
Ziemie polskie pod okupacją radziecką
Ziemie polskie pod okupacją niemiecką
Wyprawy Krzysztofa Kolumba
Wyprawy i odkrycia Portugalczyków
Wyprawa moskiewska Napoleona