Historia Polski i świata

Historia powszechna

Unia polsko-węgierska - Referat Wypracowanie


Wypracowania Referaty Opracowania

historia-polski.info wypracowania z historii

Spis referatów


monarchia | Francja | Europa | skutki wojny | kampania


Unia polsko-węgierska


Unia polsko-węgierska - 5 listopada 1370 r. zmarł nie zostawiając męskiego potomka Kazimierz Wielki. Próbował usynowić księcia słupskiego Kaźka. Jednak zbyt długo zwlekał i nie zdążył tego uczynić przed śmiercią. Tron Polski należał się więc Andegawenom. Na Węgrzech władał Ludwik Węgierski, zwany na Węgrzech - Wielkim. Był synem Karola Roberta i Elżbiety Łokietkówny. W swojej tytulaturze Ludwik wymieniał: Polskę, Węgry, Dalmację, Kroacji, Serbię, Galicję, Lodomerię, Komanię, Bułgarię. Dynastia Andegawenów należała wówczas do najpotężniejszych w Europie. Ludwik Węgierski przybył do Krakowa już 7 listopada 1370 r. Spotkał go tu afront. W godzinach przedpołudniowych został pochowany Kazimierz Wielki. Był to znak, że Ludwik nie jest mile widziany w Krakowie, że nie może liczyć na poparcie społeczeństwa. Drugim afrontem w stosunku do Ludwika było to, że arcybiskup gnieźnieński zażądał koronacji Ludwika w Gnieźnie, a nie na Wawelu. Chciano podkreślić różnicę pomiędzy obcym monarchą a Piastem. Ludwik odmówił udania się do Gniezna na koronację, ale obiecał rycerstwu i możnowładztwu wielkopolskiemu, że stawi się w Gnieźnie w katedrze w stroju koronacyjnym. Koronacja odbyła się 17 listopada 1370 r. na Wawelu. Król złamał przyrzeczenie dane Wielkopolanom. Ten gest był znakiem dla możnowładców i rycerstwa Wielkopolskiego, że pierwsze miejsce w polityce Ludwika będzie miał Kraków. W Polsce Ludwik długo nie zabawił. W grudniu już wyjechał na Węgry.

Rządy w jego imieniu sprawować miała matka Elżbieta. Elżbieta była córką Łokietka, ale interes Polski obchodził ją bardzo niewiele. Jedynym jej celem było zapewnienie sukcesji Andegawenom na tronie polskim. Było to ważne, bo jej jedyny syn Ludwik nie miał męskiego potomka. Jedynym dzieckiem Ludwika była córka Katarzyna. Możnowładcy małopolscy przychylili się do planów Elżbiety. Problem polegał na tym, że polskie prawo nie dopuszczało do dziedziczenia tronu przez kobietę. Trzeba było pozyskać szlachtę i rycerstwo, aby zdobyć poparcie dla tych planów. Najlepszym sposobem było rozdawanie dostojeństw, nadań. 17 września 1374 r. zawarty został układ , zwany przywilejem koszyckim. Jest to pierwszy przywilej wydany dla całej szlachty polskiej, pierwszy przywilej stanowy. Co zyskała szlachta: - zmniejszony został podatek jaki szlachta musiała płacić na rzecz państwa, do tej pory każdy szlachcic płacić podatek w wysokości 12 groszy z łanu, przywilej ustanawiał ten podatek w wysokości 2 groszy z łanu, - szlachta, rycerstwo zagwarantowało sobie prawo, że podatek może być podwyższony tylko i wyłącznie za jej zgodą, - urzędy ziemskie mogli piastować tylko pochodzący z danej ziemi przedstawiciele szlachty, - obsada twierdz nie mogła być powierzana obcokrajowcom, - król nie może tworzyć książęcych ziem lennych, - król zobowiązywał się do wyrównania kosztów poniesionych w czasie wojny przez szlachcica. Przywilej dotyczył całej szlachty. To wskazuje na wyodrębnienie się szlachty jako stanu. Rycerstwo ma już świadomość, że jest odrębnym stanem. Ten przywilej jest ważny z tego powodu, że zaczyna okres kształtowania się demokracji szlacheckiej w Polsce. W zamian za to szlachta zgodziła się, by na tronie polskim zasiadła jedna z córek Ludwika.

Ludwik Węgierski miał już trzy córki: Katarzynę, Marię i Jadwigę. Na tronie polskim zasiąść miała ta, którą król, jego matka lub jego żona wybrali. Od początku wskazywano na Katarzynę jako najstarszą. Panowanie Ludwika Węgierskiego, poza problemem sukcesji, obejmowało jeszcze inne sprawy. Problemy Polski nie stanowiły centrum zainteresowania Ludwika Węgierskiego. Obiecał kontynuować proces integracji państwa, ale już w 1382 r. potwierdził w imieniu własnym, swojej małżonki i dzieci zrzeczenie się Śląska. Na Rusi mianował zarządcą Władysława Opolczyka, który nad sprawy państwa przedkładał swoje osobiste interesy. Skutkiem jego zarządzania na Rusi było to, że osłabione zostały więzi między Polska a Rusią. Ludwik Węgierski był władcą nietolerancyjnym. Pochodził z rodziny nietolerancyjnej, Andegawenom należy przypisać wyrzucenie Żydów z Węgier, nawracanie Izraelitów przy pomocy wojska, chrzty pod przymusem. Ludwik nie uznawał za chrześcijan prawosławnych, rozpoczął na Rusi proces zwalczania prawosławnych. Ludwik Węgierski odrzucił sojusz z Litwą. Mazowsze, które w okresie rozbicia dzielnicowego dzieliło się na różne księstwa teraz zostało scalone i jako całość oderwało się od Polski. Po zawarciu przywileju w Koszycach królowa Kikuta opuściła Polskę, wróciła w roku następnym, ale stała się świadkiem zatargu i napaści wobec Węgrów. Dano jej wyraźnie do zrozumienia, że dwór węgierski nie jest mile widziany w Polsce. Sprawy sojuszu polsko-węgierskiego zaczęły się powoli załamywać. W 1378 r. zmarła na Węgrzech królewna Katarzyna - kandydatka do tronu Polski. Dyplomacja musiała na nowo rozpocząć swoje działania.

W 1379 r. w Koszycach doszło do kolejnego spotkania. Ludwik Węgierski próbował przekonać polskich panów do drugiej swojej córki - Marii. Ale Maria była już zaręczona Zygmuntowi Luksemburczykowi. Dlatego przeciwko tej kandydaturze powstał opór. Zbuntowało się przede wszystkim możnowładztwo wielkopolskie. Król co prawda wymusił uznanie Marii jako kandydatki do tronu, ale opozycja w Polsce znalazła kontrkandydata. Był nim Piast z linii mazowieckiej - Ziemowit IV. Sytuacja skomplikowała się jeszcze bardziej, gdy w 1380 r. zmarła Elżbieta Łokietkówna. Koniecznym stało się wówczas wyznaczenie regenta, który mógłby sprawować władzę w Krakowie. Ludwik Węgierski znalazł kandydata. Był nim biskup krakowski - Zawisza. Był regentem bardzo krótko. Spodobała mu się bowiem młoda młynarzówna ze wsi Dobra Woda. Kiedy chciał zdobyć młynarzównę, która spała na stogu siana, spadł z drabiny i niedługo po tym zmarł. Ludwik Węgierski wezwał wówczas starostów na Węgry i wymusił złożenie przysięgi wierności dla Zygmunta Luksemburczyka. Podzielił także swoje państwo. Węgry i południowaczęść państwa przypadła Jadwidze. Przyszłym mężem Jadwigi miał być Wilhelm Habsburg. Natomiast Polska miała przypaść Marii i Zygmuntowi Luksemburczykowi. Zygmunt Luksemburczyk był wówczas margrabią Brandenburgii.

Po uregulowaniu spraw spadkowych Ludwik Węgierski zmarł we wrześniu 1382 r. Śmierć Ludwika stworzyła bardzo dogodną sytuację dla przeciwników Zygmunta Luksemburczyka. Szlachta polska zwołała zjazd do Radomska. Ten zjazd podjął decyzję o podtrzymaniu zobowiązań złożonych Ludwikowi Węgierskiemu o sukcesji dla jednej z jego córek. Podobnie zachował się zjazd szlachty małopolskiej w Wiślicy. Anulowano przysięgę wierności złożoną Zygmuntowi Luksemburczykowi jako złożoną pod przymusem i wrócono do przywileju koszyckiego, który zapewniał sukcesję dynastii córkom Ludwika. Królowa węgierska, wdowa po Ludwiku dziękowała Polakom za wierność i sama powiedziała, by nie składali innym pretendentom do tronu żadnych przyrzeczeń. Zygmunt Luksemburczyk opuścił wówczas Polskę. Węgrzy na swoją królową wybrali Marię, a nie Jadwigę, i dlatego Jadwiga mogła objąć tron polski. Przywilej koszycki mówił także o tym, że sam król, jego matka lub jego żona wskażą, która z córek zajmie tron w Krakowie. Szlachta dokonała interpretacji postanowień - "wyznaczyć" tzn. wysłać na stałe do Krakowa. W ten sposób królowa wdowa została postawiona w takiej sytuacji, że nie mogła wysłać do Polski Marii, która objęła tron węgierski, ponieważ nie mogła rządzić z Polski Węgrami.

Jadwiga miała wówczas 9 lat, i była już formalnie mężatką. Można było zatem uznać Wilhelma Habsburga albo doprowadzić do unieważnienia małżeństwa i wybrać dla niej innego kandydata. Jadwiga była bardzo silnym atutem dla ewentualnego kandydata na męża, ponieważ Jadwiga była królem Polski.

Kolejne ściągi, referaty i wypracowania z historii:
Ziemie polskie pod okupacją radziecką
Ziemie polskie pod okupacją niemiecką
Wyprawy Krzysztofa Kolumba
Wyprawy i odkrycia Portugalczyków
Wyprawa moskiewska Napoleona


Mapa strony | RSS 2.0