Wojna stuletnia (Anglia – Francja) - Wojna była toczona między Anglią a Francją w latach 1337 - 1453.

Przyczyny wojny: - dążenie Francji do opanowania leżących na jej terenie resztek dziedzicznych posiadłości angielskiej dynastii Plantagenetów (Gujenny z Bordeaux), - zagarnięcie bogatej Flandrii przez Francuzów w 1328 r. Wywołało to niezadowolenie mieszczan flandryjskich, którzy do produkcji swego sukna używali angielskiej wełny. Ten antyfrancuski ruch w miastach flandryjskich popierali Anglicy, - spór o tron francuski. Po wygaśnięciu głównej linii Kapetyngów najbliższym krewnym, a zarazem pretendentem do korony francuskiej był król angielski Edward III, wnuk po kądzieli króla Francji Filipa IV Pięknego. Jego pretensje do tronu nie zostały uznane, zgodnie z zasadą francuskiego prawa niemożliwe było dziedziczenie tronu przez potomka w linii żeńskiej, na tronie Francji zasiadł więc przedstawiciel bocznej linii Kapetyngów - Filip VI Walezjusz.

Do otwartego konfliktu doprowadziło poparcie udzielone Szkocji przez Francję i pomoc udzielona Flandrii przez Anglię. W pierwszym okresie wojny zapoczątkowanej klęską floty francuskiej w 1340 r. pod Sluis, mniej liczna, ale lepiej zorganizowana posiadająca doborowych łuczników armia angielska odniosła wiele zwycięstw. W 1346 r. w bitwie pod Crecy wojsko angielskie pokonało rycerstwo francuskie. W latach 1348-1350 była największa w Europie zaraza (dżuma lub ospa). Wskutek tej zarazy na zachodzie Europy wymarła 1/3 ludności. Zarazę rozprzestrzeniali łupiący kraj żołnierze francuscy, którym król nie płacił żołdu. Po okresie tej zarazy Francja poniosła następną klęskę w 1356 r. w bitwie pod Poitiers. W bitwie tej król Jan II Dobry dostał się do niewoli angielskiej. Władzę we Francji objął delfin (następca tronu) Karol, późniejszy król Karol V Mądry. Chaos we Francji doprowadził do wybuchu zamieszek. Stany Generalne wystąpiły przeciwko niekontrolowanej władzy króla. Delfin Karol wydaje w 1357 r. Grande Ordonance, zgodnie z którym o najważniejszych sprawach państwa decydują Stany Generalne. W 1358 r. na południu Francji wybucha bunt chłopstwa, nazywany powstaniem żakerii (inaczej byli nazywani Kubusiami od imienia swego przywódcy Jakuba Bonhomme). W tłumieniu powstania biorą udział feudałowie francuscy i angielscy, w tym okresie wojna zostaje czasowo przerwan a. W tym stanie rzeczy Karol zawarł w 1360 r. w Bretigny pokój na mocy którego Anglia otrzymała m.in. Akwitanię i port Calais, a Karol zobowiązał się do złożenia wielkiego okupu za wykupienie z niewoli króla Francji Jana Dobrego. Po śmierci króla Jana Dobr ego królem zostaje delfin Karol jako Karol V Mądry. Francja prowadzi wojnę z królem Nawarry. Karol V Mądry wzmocnił władzę królewską, rozbił bandy żołnierskie plądrujące Francję.

W 1365 r. doszło ponownie do wojny. W 1372 r. w bitwie pod La Rochelle Francuzi odnieśli zwycięstwo. W 1375 r. zawarto rozejm. Tym razem Anglia utraciła większość nabytków. W 1381 r. wybucha w Anglii powstanie chłopskie. Przyczyną jego było zwiększenie powinności chłopskich, zwłaszcza nałożenie podatku pogłównego na pokrycie wydatków związanych z wojną z Francją. Powstanie ogarnęło regiony płd-wsch. Anglii. Powstańcy zajęli wiele miast, wśród nich Londyn i przedłożyli królowi swe żądania. Po złożeniu przez króla obietnicy zniesienia poddaństwa część chłopów opuściła szeregi powstania. Powstanie zostało krwawo stłumione, a jego przywódca Wat Tyler zamordowany. Okres panowania we Francji Karola VI Szalonego to okres walk wewnętrznych. NadFrancją zawisła groźba rozbicia politycznego. Walki toczyły między sobą opiekunowie (stryjowie) umysłowo chorego króla. Walki toczyli Armagnacy - zwolennicy Karola księcia orleańskiego i Burgundczycy. Przewagę zyskali Armagnacy, wprowadzając krwawe rządy, Burgundczycy przeszli na stronę Anglików. Działania wojenne zostały podjęte ponownie w 1413 r. pr zez króla angielskiego Henryka V. W 1415 r. w bitwie pod Azincourt wojska angielskie ze znakomitymi łucznikami rozgromiły o wiele liczniejsze wojsko francuskie. Henryk V zajął Normandię i zmusił chorego umysłowo króla Francji Karola VI Szalonego do zawarci a traktatu w Troyes w 1420 r. Po zawarciu małżeństwa z córką Karola król angielski Henryk V został uznany za następcę króla Francji. Francuzi nie pogodzili się z tym. Wraz z wydziedziczonym delfinem Karolem wycofali się na południe od Loary.

Po śmierci Hen ryka VI Karola Szalonego w północnej Francji rozpoczął panowanie małoletni król angielski Henryk VI, ale równocześnie tytuł królewski przyjął delfin jako Karol VII. W czasie toczących się działań zbrojnych Anglicy osiągnęli wiele sukcesów, m.in. w bitwie pod Verneuil w 1424 r., wypierając wojska Karola VII oblegali Orlean. O dalszym przebiegu wojny zadecydowała postawa społeczeństwa francuskiego, zrażonego do Anglików, nastawionego coraz bardzie patriotycznie. Młoda dziewczyna z Lotaryngii, Joanna d'Arc w 1 429 r. stanęła przed Karolem VII oświadczając, że otrzymała od Boga misję wypędzenia Anglików i doprowadzenia do koronacji w Reims prawowitego władcy Francji. Potrafiła przekonać i króla i wojsko, w wyniku czego doszło do uwolnienia oblężonego Orleanu i zdobycia Reims. W Reims Karol VII koronował się uroczyście na króla Francji. Nastąpił pomyślny dla Francuzów okres wojny.

Wprawdzie Joanna d'Arc dostaje się do niewoli angielskiej, zostaje oskarżona o czary, i w 1431 r. zostaje spalona na stosie, ale szala zwycięstwa przechyliła się zdecydowanie na korzyść Karola VII, wspieranego przez znaczną większość społeczeństwa francuskiego. Karol VII uznał w 1435 r. w Arras suwerenność księcia burgundzkiego Filipa Dobrego. Te ustępstwa na rzecz Burgundii, która dotychczas popierała Anglię, doprowadziły do osłabienia Anglii i utraty przez nią Paryża. W 1444 r. zawarto zawieszenie broni. Po pięciu latach Karol VII, zreorganizowawszy armię, podjął na nowo walkę. O losach wojny przesądziły zwycięstwa Francuzów pod Formigny w 1450 r. i pod Castillon w 1453 r. oraz zdobycie Normandii i Gujenny. Wojna zakończyła się bez traktatu pokojowego. W Anglii wybuchają walki wewnętrzne. W rękach Anglików pozostają tylko Wyspy Normandzkie i przez okres jeszcze stu lat port Calais. Oba kraje zostały wyniszczone, ich rycerstwo zrujnowane. Francja, mając oparcie w niższej szlachcie i kadrze urzędniczej, rozpoczęła etap przebudowy wewnętrznej, ograniczając znaczenie Stanów Generalnych, budując początki monarchii absolutnej. W Anglii wybuchła wojna Dwóch Róż, walka o tron angielski prowadzona w latach 1455-1485 przez dwie boczne linie dynastii Plantagenetów - Lancasterów (w herbie czerwona róża) i Yorków (w herbie biała róża).

Kolejne ściągi, referaty i wypracowania z historii:
Ziemie polskie pod okupacją radziecką
Ziemie polskie pod okupacją niemiecką
Wyprawy Krzysztofa Kolumba
Wyprawy i odkrycia Portugalczyków
Wyprawa moskiewska Napoleona